حسینی نیوز/ سرویس فراخوان ها و رویدادها:
سومین دوره دوسالانه «کتاب عاشورا» با هدف شناسایی، معرفی و حمایت از پژوهش‌ها، آثار ادبی و هنری مرتبط با واقعه عاشورا امروز اول آبان 1404 به کار خود پایان داد.
در این دوره، پس از بررسی آثار ارسال شده از سوی نویسندگان، پژوهشگران و ناشران سراسر کشور، ۳۸ کتاب در ۹ رشته کاندیدای بردن جوایز شدند که هیئت داوران در نهایت ۱۵ اثر در ۸ رشته را به‌عنوان آثار برگزیده و شایسته تقدیر معرفی کرد.
مراسم اختتامیه و معرفی و تقدیر از برگزیدگان این رویداد عاشورایی، صبح امروز پنجشنبه اول آبان ۱۴۰۴ در کانون توحید تهران برگزار شد و برگزیدگان و شایستگان تقدیر سومین دوره به شرح زیر معرفی شدند:
اول. رشته‌ی مقتل و تاریخ:
شایسته تقدیر: «امام حسین و عاشورا به روایت طبقات ابن‌سعد»، اثر مجتبی سلطانی احمدی و مهدی دقیقی از «نشر آرما»
شایسته تقدیر: «الدمعه الساکبة علی صاحب المصیبة الراتبة»، اثر علیرضا قاسمی از «انتشارات دلیل ما»
دوم. رشته‌ی تحلیل و تبیین عاشورا:
برگزیده: «آیینه‌شکنان»، اثر محمدرضا سنگری از “شرکت چاپ و نشر بین‌الملل”
برگزیده: «رویکردهای ایرانی به واقعه عاشورا»، اثر علی مهجور از «انتشارات نیستان هنر»
شایسته تقدیر: «عاشورا؛ فساد و اصلاح»، اثر داود فیرحی از «نشر نی»
سوم. رشته‌ی مطالعات آیین‌های عزاداری:
برگزیده: «مردم‌شناسی دین»، اثر علی بلوکباشی از «انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار»
برگزیده: «اجتماعات شیعی در گستره جهانی»، اثر جبار رحمانی از «نشر آرما»
شایسته تقدیر: «از حکمت تا معنویت»، اثر صدیقه رمضانی تمیجانی از «پژوهشکده باقرالعلوم»
چهارم. رشته‌ی شعر:
برگزیده: «ایستاده باید مرد»، اثر محمدعلی مجاهدی از “انتشارات سوره مهر”
پنجم. رشته‌ی ادبیات داستانی:
شایسته تقدیر: «مهمان‌گاه»، اثر زهره ترابی از “نشر اطراف”
ششم. رشته‌ی هنر:
برگزیده: «آیین گِل»، اثر حجت‌الله سپهوند (ناشر: مؤلف)
برگزیده: «هم‌پای نور»، اثر عبدالحمید قدیریان از «انتشارات سوره مهر»
هفتم. رشته‌ی پژوهش‌های ادبی و هنری:
در این رشته هیچ اثری به مرحله‌ی نهایی راه پیدا نکرد.
هشتم. رشته‌ی کودک و نوجوان:
شایسته تقدیر: «این کندو مال اوست»، اثر گروه نویسندگان از “نشر اطراف”
شایسته تقدیر: «شب وحشت»، اثر سید سعید هاشمی از “نشر جمال”
نهم. رشته‌ی ترجمه، تصحیح و زبان‌های دیگر:
شایسته تقدیر: «Les Femmes et le haut fait de Karbala»، اثر بریژیت لاکومب (ترجمه زهرا فاخر) از «نشر رود آبی»
- تقدیر از دو شخصیت عاشوراپژوه
به رسم هر دوره، تقدیر از دو شخصیت عاشوراپژوه در این دوره نیز برگزار شد:
– آیت‌الله شیخ «محمدصادق کرباسی»
– زنده یاد دکتر «پیتر چلکوفسکی»
آشنایی «پیتر چلکوفسکی» با ایرانیان به اوایل دهه ۱۳۴۰ خورشیدی برمی‌گردد. وی پس از پایان دوره کارشناسی ارشد در لندن، با یک گروه مردم‌نهاد برای کمک به محرومان به ایران سفر کرد. در همان روزهای نخست، در یک روستا یک تعزیه بسیار ساده و ابتدایی دید، در آن سال‌ها تعزیه ممنوع بود. این ممنوعیت از نیمه دوم حکومت رضاخان شروع شده و در دوران پهلوی دوم هم ادامه داشت. لذا تعزیه بیشتر به روستاها رانده شده بود. این ایران‌شناس شهیر به شکل اتفاقی این شبیه‌خوانی را دید و عاشق آن شد. او این یادگار را مثل یک گنج با خود برد. تمام فعالیتهای فرهنگی و دانشگاهی خود را بر روی شبیه‌خوانی متمرکز کرد.
پیتر چلکوفسکی برای اینکه دقیق‌تر به درک آئین تعزیه و شبیه‌خوانی ایران دست یابد، زحمت زیادی کشید و از حدود سال ۱۳۴۱-۱۳۴۲ ایران را ترک نکرد. به قول خودش مثل یک زائر در روستاها و شهرهای مختلف راه افتاد. او در طول سه سال زبان فارسی را آموخت. او طوری فارسی آموخته بود که حتی در سنین پیری می‌توانست ضرب‌المثل‌های ما را دقیق و به جا به کار ببرد. او آنقدر به زبان فارسی دل بست که پایان‌نامه دکترای خود را در دانشگاه تهران و در رشته ادبیات گذراند. پایان‌نامه او یکی از اولین پایان‌نامه‌ها در حوزه شبیه‌خوانی بود. دغدغه او این بود که ببیند ادبیات و تاریخ وقتی به آیین تبدیل می‌شوند، چقدر از تاریخ واقعی دور و به امر عاشقانه نزدیک می‌شوند.
دفاع از پایان‌نامه او همزمان با نخستین جشن هنر شیراز در سال ۱۳۴۶ بود. رئیس جشنواره، با اصرار بسیار حکومت را وادار کرد برای اولین بار اجازه اجرای شبیه‌خوانی در یک فضای علمی را بدهد. بنابراین در سال ۴۶ برای اولین بار در جشن هنر شیراز مجلس شبیه‌خوانی اجرا شد و این روند تا سال ۱۳۵۴ ادامه یافت و گسترش پیدا کرد. چلکوفسکی برای نخستین بار، آیین و نمایش تعزیه و شبیه‌خوانی ما را وارد بررسی‌های دانشگاهی و علمی کرد.
در نتیجه آن گسترش، این اسلام‌شناس و ایران‌شناس موفق شد تا “اولین سمپوزیوم جهانی تعزیه” را در سال ۱۳۵۵ در دانشگاه شیراز برگزار کند. آن همایش شش روز به طول انجامید. بزرگترین کاری که چلکوفسکی کرد این بود که ما را به خودمان محدود نکرد، از پژوهشگران جهانی دعوت کرد. همه کسانی که در حوزه نمایش‌های آیینی کار کرده بودند، در شیراز حاضر شدند و مقالات خود را ارائه دادند. مجموعه این مقالات در سال ۱۹۷۷ میلادی در دانشگاه نیویورک ـ که او عضو هیئت علمی آنجا بود ـ به زبان انگلیسی منتشر شد. این اولین کار علمی خارج از مرزهای ایران درباره تعزیه با استاندارد جهانی بود.
چلکوفسکی پس از اولین سمپوزیوم جهانی تعزیه در شیراز، فعالیتهای پژوهشی خود را ادامه داد. یک شماره مهم از یک مجله پژوهشی بزرگ آمریکایی را به شبیه‌خوانی اختصاص داد و سردبیر مهمان آن شماره بود. همچنین در مرکز لینکلن آمریکا در سال ۲۰۰۲ میلادی «خیمه حسینی» را به روش کاملاً سنتی ایرانی برپا کرد، از سالن استفاده نکردند. سکو ساختند و تماشاگران را گرداگرد جایگاه نشاندند. به مدت ۵ روز با شبیه‌خوانان حرفه‌ای ایران که مهمانشان بودند، برنامه اجرا کردند.
آن فقید در سال سال ۱۳۷۸ در “جشنواره سوگواری کرمانشاه” و “جشنواره نمایش‌های آئینی سنتی تهران” نیز شرکت و سخنرانی کند.
- قدردانی از فعالیت های عاشورایی مردم نهاد
دیگر برنامه مراسم اختتامیه سومین دوسالانه کتاب عاشورا “قدردانی از فعالیتهای عاشورایی مردم‌نهاد” بود. امسال از دو فعال عاشورایی قدردانی شد:
– آقای «محمدحسین مردانی نوکنده» صاحب امتیاز و مدیر مسؤول “فصلنامه تخصصی معارف حسینی”.
– آقای «امیرمحمد داوودی‌پور» مدیر مسؤول “نشر نگار” و “فعال در زمینه تعزیه (گروه تعزیه امام رئوف)”.
- انتشار ویژه‌نامه سومین دوره
همچنین، به‌مناسبت برگزاری این رویداد، ویژه‌نامه سومین دوره دوسالانه کتاب عاشورا در آبان ۱۴۰۴ منتشر شد. این ویژه‌نامه شامل بخش‌هایی چون معرفی جایزه، گزارش روند اجرای دوره، معرفی هیئت داوران، نامزدها، آثار منتخب، برگزیدگان بخش‌های جانبی (نکوداشت عاشورانگاران و فعالیتهای مردم‌نهاد) و همچنین گزارش تصویری از اختتامیه دوره دوم است.
……………………
پایان پیام/ 101
لینک کوتاه
سوالات و نظرات