حسینی نیوز/ سرویس اخبار هنری:
مراسم پایانی دومین جشنواره فرهنگی هری اهل بیت(ع) – جشنواره بین‌المللی «أنا من حسین» – روزهای 13 و 14 اسفند 1402 با حضور صدها متفکر، هنرمند، شاعر، نویسنده، فیلمساز و فرهیخته از کشورهای مختلف جهان در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) برگزار شد.
مراسم اختتامیه این جشنواره روز دوشنبه 14 اسفند 1402 در “تالار شیخ صدوق” آستان برپا گردید و تعدادی از شخصیت های شرکت کننده در آن به ایراد سخن پرداختند؛ و در پایان جوایز برگزیدگان به آنها اهداء گردید.
یکی از سخنرانان این مراسم با شکوه، پروفسور «کریستوفر کلوهسی» کشیش مسیحی و اندیشمند بزرگ جهان غرب بود که با موضوع “فضایل حضرت فاطمه زهراء(س) و حضرت زینب کبری(س) به بیان نظرات خود پرداخت.
ترجمه متن کامل سخنان پروفسور کریستوفر کلوهسی به شرح زیر است:
<خرسند و مفتخرم که به مناسبت “جشنواره «أنا مِن حسین»” لحظاتی را در خدمت شما باشم.
می خواهم چند مورد از تأملات شخصی خود در مورد «حضرت زینب» و مادر گرامی ایشان «حضرت فاطمه» را با شما در میان بگذارم؛ بویژه “فضائلی” که ابتدا در زندگی حضرت فاطمه و سپس در زندگی دخترش حضرت زینب بسیار دیده می شود.
حضرت فاطمه و حضرت زینب تجلی دهنده فضایلی هستند که بین همه بشریت ـ صرف نظر از دین، جنسیت، زبان، ملت یا فرهنگ ـ مشترک هستند.
* کلید انسانی شخصیت افراد مقدس
به نظر من زندگی اعضای خاندان پیامبر ـ یعنی اهل بیت؛ از جمله امام علی، امام حسن، امام حسین، حضرت ابوالفضل و بویژه حضرت فاطمه و حضرت زینب که موضوع بحث ما هستند ـ به اندازهای پیچیده و عمیق است که نیاز به کلیدی برای رمزگشایی معنای آن در همه اعصار دارد؛ چیزی که ما آن را «کلید انسانی» مینامیم؛ کلیدی که روش فهم زندگی آنها را برای ما رمزگشایی کند و اسرار و اعماق زندگی آنها را به روی ما بگشاید، تا بتوانیم به نحوی با فضایل این دو بانو ارتباط برقرار کنیم.
اغلب اوقاتی که من درباره حضرت فاطمه سخن میگویم، برای برخی این سؤال ایجاد میشود که «آیا چیز جدیدی در مورد ایشان ـ یا در مورد حضرت زینب ـ وجود دارد؟». پاسخ این است که زندگی هر دوی آنها از نظر سیاسی، اجتماعی، معنوی و البته از منظر الهی، همیشه چیزهای جدیدی برای ما دارد.
من و شما، در قرن بیست و یکم، نیاز داریم که فضایل برگرفته از زندگی حضرت فاطمه و حضرت زینب را در زندگی شخصی، ازدواج و زندگی خانوادگی، امور معنوی و اخلاقی، روابط اجتماعی و حیات حرفه ای خود جلوه گر کنیم.
* همه ما در زندگی، لحظات کربلایی مخصوص خود را داریم
انتخاب های ما در حیات روزمره ـ هرچند گاهی بسیار کوچک ـ اما تصمیمات اخلاقی بسیار دشواری هستند. به عبارت دیگر، هر کدام از ما لحظات کربلایی مخصوص خودمان را داریم؛ لحظاتی که مرتباً در زندگی ما اتفاق میافتد و باید در مقابل افرادی که در برابر ما زورگویی میکنند، بایستیم.
تصور نکنید که زورگوها را فقط بچه ها در مدرسه یا زمین بازی می بینند! زورگوها همه جا هستند. می توان زورگویان را در جامعه، دین، سیاست و مناسبات خانوادگی دید؛ و لحظاتی فرا میرسد که ما باید مانند امام حسین در برابر فردی قوی یا زورگو بایستیم و به نفع عدالت موضعگیری کنیم. این کار فقط برای خودمان نیست؛ چرا که مقابله با زورگو صرفاً مسألهای خصوصی و شخصی نیست، بلکه به اطرافیان ما نیز مربوط میشود.
هیچکس نباید فکر کند که زندگی، آسان است. زندگی آسان نیست؛ زیرا ما در زندگی باید انتخاب‌هایی کنیم تا به خدا و وحی او، و به آنچه او ما را به آن دعوت کرده است وفادار بمانیم. اینها انتخاب‌های بسیار دشواری هستند و بسیاری از مردم آنها را رها کرده‌اند.
پس، هر یک از ما در این زندگی سخت، مبارزات روزانه خود را داریم؛ بنابراین باید از زندگانی حضرت فاطمه و حضرت زینب درس‌ها و فضیلت‌هایی بیاموزیم که باعث دلگرمی و تقویت ما در این مبارزه روزمره شود.
* حضرت فاطمه و حضرت زینب فقط متعلق به متدینان نیستند
چه عناصری از زندگی حضرت فاطمه و زندگی حضرت زینب باید در زندگی ما متجلی شود؟ چگونه میتوانیم زندگی آنها را به گونه¬ای رمزگشایی و تفسیر کنیم که حتی اکنون و در قرن بیست و یکم، برای ما معنی داشته باشد؟
نظر اکید من، که در بسیاری از سخنرانیها به آن اشاره کردهام، این است که: هرچند حضرت فاطمه و حضرت زینب در چارچوب اسلام شیعی هستند ـ که امروزه مذهب تشیع نامیده میشود ـ اما کلید اصلی حیات این دو حضرت، صرفاً مذهبی نبود، بلکه “انسانی” بود.
یکی از چیزهایی که ما به عنوان افراد مذهبی باید بدان اعتراف کنیم این است که این مردان و زنان خارق العاده، منحصراً متعلق به محافل مذهبی ما نیستند. تعداد بیشماری از مردان و زنان غیرمذهبی در سرتاسر جهان وجود دارند که زندگی بسیار اخلاقی و نوعدوستانهای دارند. ما ممکن است دوست داشته باشیم فکر کنیم که این دین شخصی یا معنویت خصوصی ماست که منشأ همه فضیلتهاست؛ اما قطعاً اینطور نیست. گواه این امر، فقدان فضیلت در میان بسیاری از افراد متدین حرفهای است.
* دین، فضیلت است
مسأله مهمتر این است که دین، خود یک فضیلت است؛ فضیلتی که ما آن را برای زندگی خود برمی¬گزینیم؛ فضیلتی که به وسیله آن مفتخر به اعتقاد به خداوند می¬شویم؛ افتخار و خدمتی که تنها در راه خداست. پس دین، خود فضیلت است تا منبع فضیلت. شما نمی توانید دین را نادیده بگیرید؛ زیرا آنچه تقریباً هر روز دنیای ما را شکل می دهد “اعتقادات مذهبی” یا “فقدان باورهای مذهبی” است. پس هرکسی که می‌خواهد دنیایی را که در آن زندگی می‌کنیم را درک کند، باید دین را در نظر بگیرد.
اما ما فقط به این دلیل که مذهبی هستیم و دعوت به فضیلت‌های دینی می‌کنیم “فضیلتمند” نیستیم. من و شما در صورتی دارای دین و ایمان هستیم که فضیلتها را تشویق و آنها را تقویت کنیم.
ما “زندگی بر اساس فضایل” را انتخاب می‌کنیم و آنها را با تمرین میآموزیم؛ این چیزی است که فیلسوف معروف «ارسطو» به ما میگوید. همان طور که یک نفر با تمرین زیاد نواختن پیانو، تبدیل به یک پیانیست بزرگ میشود، ما هم باید زندگی در فضایل را بسیار تمرین کنیم. با زیستن فضایل، فضایل در ما قویتر میشود؛ این باید انتخابی باشد که ما انجام میدهیم.
* حضرت فاطمه و حضرت زینب؛ بمثابه الگو
فضایل انسانی برای همه انسان‌ها مشترک است؛ فرقی نمی کند که انسان دیندار یا بیدین باشد، و چه زبان و فرهنگی داشته باشد، و در چه شرایطی بزرگ شده باشد. آنچه ما در تلاش برای دیدن آن هستیم، این فضایل مشترک انسانی است که این دو حضرت نمایانگر آنها هستند.
پس ما “زندگیِ با فضیلت” را انتخاب می‌کنیم؛ فضایلی که در حیات حضرت فاطمه و حضرت زینب منعکس شده است.
البته من به این مسأله واقفم که حضرت فاطمه ویژگیهایی دارد که من و شما نداریم؛ مثل ویژگی “عصمت”. همچنین به این موضوع واقفم که در درجه بعدی، حضرت زینب نیز از این ویژگی اهل بیت برخوردار است.
لذا وقتی از بُعد انسانی حضرت فاطمه و حضرت زینب سخن میگویم، به هیچ وجه قصد کاستن از کمال و عصمت آنها ـ آنگونه که در الاهیات اسلام شیعی بیان شده است ـ را ندارم. بنابراین بدون آن که بخواهم جایگاه آنها را تنزل دهم، به دنبال آن هستم که آنها را به عنوان “الگویی قابل دسترس برای افراد عادی” معرفی کنم؛ افرادی عادی مانند خودم که هر روز تلاش میکنند با فضیلت زندگی کنند و انتخاب‌های درستی انجام دهند، و در این راه به الگو نیاز دارند؛ الگویی که به آنها راه درست را نشان دهد.
* ارزش زندگی به چیست؟
به این نکته دقت کنید:
ما باید به خود یادآوری کنیم که زندگی ما و زندگی هر انسانی، با سطح موفقیت حرفه ای که به دست میآوریم تعریف نمی شود؛ با مقدار پولی که به دست می آوریم تعریف نمیشود؛ و با جایگاه اجتماعی ما در جامعه تعریف نمیشود.
زندگی ما با “نحوه زندگی ما” تعریف میشود؛ زندگی ما با “آنچه بدان تبدیل میشویم” تعریف میشود.
لذا ما از حضرت فاطمه و حضرت زینب به دلیل “نحوه زندگی آنها” و به خاطر “آنچه در پیشگاه خدا هستند” پیروی می¬کنیم، نه اینکه سعی کنیم کپیهای کاربنی برای آنها باشیم.
ما هرگز نمی توانیم مانند آن مردان و زنان خارق العاده باشیم. پس سعی نمیکنیم که آنها را کپی کنیم؛ زیرا این به معنای انکار ارزش ذاتی است که خداوند به هر یک از ما داده است. به جای آن، با استفاده از “کلید انسانی شخصیت آنها” به فضیلت‌هایی میپردازیم که آنها در تمام مبارزات، غمها، دردها، دشواریها و همچنین در شادیهایشان با آن فضیلتها زندگی کردند. ما تلاش می‌کنیم که آن فضائل را زندگی کنیم؛ زیرا آن فضائل ـ آنطور که توسط حضرت فاطمه و حضرت زینب زندگی شدند ـ انسان‌ها را واقعاً خداشناس، واقعاً مقدس و واقعاً صالح می‌سازد.
* خطر بزرگ هوای نفس
کارهایی که حضرت فاطمه انجام داد، و کارهایی حضرت زینب انجام داد و شجاعانه با برادرش امام حسین به کربلا رفت و خانه و خانواده را ترک کرد و بعد از آن نیز به بازماندگان رسیدگی و برایشان مادری کرد، همه این فضیلتها، پادزهری برای “هوای نفس” و “ایگو” هستند.
هوای نفس خطری بزرگ است. یکی از خطرات بزرگ دنیای امروز این است که هر کسی برای نفس خود زندگی میکند. ایگو ] Ego ـ خود مهم پنداری ـ خودبینی ـ نفسانیت[ عصبانیتی است که وقتی نمی توانم چیزی را که می خواهم بسرعت داشته باشم تملک کنم، احساس میکنم؛ ایگو ناراحتی است که وقتی دیگران بهتر از من کار میکنند احساس میکنم؛ این عصبانیتی است که وقتی همیشه در مرکز توجه نیستم، یا زمانی که نیازهای من بلافاصله توسط دیگران برآورده نمیشود احساس میکنم. این “منیّت” است.
حضرت فاطمه با وجود ضعف، غم و اندوه درگذشت پدر و بیماری خود، نه برای نفس خویش، بلکه برای جلب توجه جامعه به حقوق شوهرش «علی بن ابی طالب» از خانه بیرون رفت. او حتی اندکی بر سر حقایق مصالحه نکرد. همه معتقدند مصالحه بر سر مسائل بزرگ بد است اما اندکی مصالحه مشکلی ندارد! در حالی که این اصلاً قابل قبول نیست.
یا حضرت زینب را میبینید که نفس و آسایش و خانه و خانواده خود را پشت سر میگذارد تا برادرش را در وحشت کربلا همراهی کند، با اینکه مجبور به این کار نبود.
یا حضرت ابوالفضل العباس را میبینید که با آن که داخل رودخانه ایستاده، حاضر نیست عطش خود را فرو نشاند، مگر بعد از آنکه امام حسین و اهل بیتش سیراب شوند.
فضائل این مردان و زنان ـ یعنی حضرت فاطمه، حضرت زینب و سایر اهل بیت ـ پادزهری برای نفس و خودبینی در دنیای ماست.
* صداقت؛ کلید فضایل انسانی
اکنون در قرن بیست و یکم، این افراد برای ما الگوی “صداقت” هستند که مهمترین فضیلت است؛ زیرا اگر صداقت وجود داشته باشد، همه فضایل دیگر هم در جای خود قرار میگیرند.
صداقت این است که چه در خلوت باشیم چه در زندگی علنی، چه وقتی که مردم ما را میبینند و چه وقتی که آنها ما را نمی بینند، در هر دو صورت تفاوتی بین اینکه چه کسی هستیم وجود نداشته باشد؛ و در هر دو صورت کارهایی را که به دیگران آموزش میدهیم را خودمان انجام دهیم و با آنها زندگی کنیم.
من فکر می کنم فضیلتی که بر حضرت فاطمه و حضرت زینب حاکم بود، همان فضیلت صداقت بود؛ و این یک فضیلت دینی نیست، یک فضیلت انسانی است.
اگر آرامش درونی واقعی می خواهید، باید با صداقت زندگی کنید. آرامش واقعی، آرامشی نیست که دنیا به شما وعده می دهد. دنیا وعده می دهد که مثلاً جدیدترین تلفن همراه یا آخرین مدل رایانه را داشته باشید. نه، نه، اینها آرامش نمیآورند. اگر آرامش درونی واقعی می‌خواهید ـ یعنی آرامشی که از خود خدا می‌آید ـ پس باید با صداقت زندگی کنید.
افرادی که آرامش واقعی را تجربه می کنند، به این جهت که زندگی آنها عاری از مشکلات است آرام نیستند؛ آنها آرامش دارند زیرا زندگی آنها مملو از فضیلت صداقت و درستکاری است. افرادی که با صداقت زندگی میکنند، شب ها از نگرانی این که چگونه خطاهای خود را بپوشانند، یا اینکه چگونه برای اشتباهاتی که مرتکب شده اند بهانه جور کنند دچار بیخوابی نمی شوند!
پس اگر آرامش درونی می خواهید، و اگر حکمت می خواهید ـ حکمت واقعی، یعنی حکمتی که از جانب خدا می آید ـ پس باید با صداقتی که تسلیم ناپذیر است زندگی کنید. صداقت تسلیم ناپذیر، صداقتی است که هرگز سازش نمی کند؛ صداقتی است که به دنبال راحتی نیست، بلکه به حقیقت و عدالت علاقه دارد.
* الگوهای کاملاً عالی صداقت برای همه بشریت
چرا “افراد با صفا” مثل حضرت فاطمه و حضرت زینب هستند؟
چون آنها در خصوصی خود همان هستند که در زندگی عمومی هستند. آنها افرادی هستند که چه تحت نظر باشند و چه نباشند همان حرفها را می گویند و همان کارها را انجام میدهند. آنها افرادی هستند که هیچ تفاوتی بین گفتار و کردارشان نیست.
وقتی افرادی اینگونه بودند، یعنی مانند حضرت فاطمه و حضرت زینب زندگی کردند، همه فضایل دیگر در زندگی آنها یافت می شود. بنابراین، من حضرت فاطمه و حضرت زینب را به عنوان “الگوهای کاملاً عالی صداقت” برای قرن بیست و یکم پیشنهاد می کنم.
* پـادزهر خطر بزرگ هوای نفس
همیشه چیزهایی در زندگی ما وجود دارد که مطلقاً و هرگز قابل قبول نیست؛ و همیشه چیزهایی در زندگی ما وجود دارد که انجام دادن آنها خوب است. ما به کلیدی نیاز داریم که به ما کمک کند تا قفل تفاوت بین آنچه قابل قبول است و آنچه هرگز قابل قبول نیست را باز کنیم. من کلیدی را پیشنهاد می کنم که در دست حضرت فاطمه و حضرت زینب بود. زیرا آنها بسیار عالی زندگی کردند و تمام فضایل انسانی را با خود داشتند.
فضیلت‌های این دو زن خارق‌العاده، امروز در قرن بیست و یکم، به عنوان پادزهری برای خودخواهی، خودمحوری و نفسانیتی است که بر دنیای کنونی ما مسلط است. اینها فضیلت هایی هستند که بیش از همه باید در زندگی ما تکرار شوند.
بنابراین خوشحالم که میتوانم افکار خود را در مورد این دو زن بسیار ارجمند که آنها را الگوهایی برای کل بشریت می دانم، به اشتراک بگذارم. صرف نظر از دین، مذهب، ملیت، زبان یا فرهنگ، از نظر من این دو زن “الگوهای جهانی برای همه جوامع انسانی” هستند.
از اینکه توانستم این نظرات را با شما در میان بگذارم خرسند شدم؛ و برای تک تک شما عزیزان سلامتی و عنایت خداوند را مسألت دارم؛ و در این روزهای سخت، بیشتر از هر چیزی برای شما امنیت و آرامش آرزو میکنم.>
لینک کوتاه
سوالات و نظرات